Aan het woord is: Annemarie van Tijen, zij woont met man en hond in Aerdenhout. Annemarie heeft een yogastudio in Haarlem, Je Bent Nu Hier, waar ze meditatielessen geeft en schrijft over dagelijkse belevenissen die ze deelt op Facebook en www.jebentnuhier.nl. Voor Diepinjehart.nl schreef zij de volgende tekst.

‘s Ochtends om kwart over vier stond ik in het donker in de tuin om naar de vallende sterren te kijken. Meteorenzwerm de Lyriden trok over. Ik keek omhoog en hield mijn adem in: de hemel was ongelofelijk helder en schitterde van de sterren, iets wat ik mij alleen uit het buitenland herinner, zoals de Sahara. Boven ons huis herkende ik duidelijk het steelpannetje van De Grote Beer. Vroeger geloofden mensen dat sterren gaatjes in het firmament waren, die ons het hemelse licht toonden, en ik overpeinsde juist hoe begrijpelijk dat was, toen er vanuit de verte opeens een zwaar, aanzwellend gebrom klonk. Een vliegtuig, net opgestegen van Schiphol, vloog laag over, met veel lichtjes en een rood knipperend lampje. Onder die eindeloze hemel realiseerde ik mij eens te meer de hoogmoed van de nietige mens, die denkt dat hij de natuur naar zijn hand kan zetten. En terwijl het lawaai zich verwijderde en de stilte terugkeerde, zag ik een vallende ster. En ik wist precies wat ik wilde wensen.

Voorzichtig, maar wel ontspannen
Dat we niet langer door konden gaan zoals we de afgelopen decennia deden, was wel duidelijk. Maar dat het een virus zou zijn waardoor de hele machine plotseling knarsend tot stilstand zou komen, dat zag ik niet aankomen. In eerste instantie was ik onrustig, rusteloos, ook. De angst en zorgen van zovelen lieten me niet onberoerd, al voelde ik die niet zozeer als een dreiging voor mij persoonlijk. Ik schrok ’s nachts vaak wakker en dan was ik bang. Tot ik mij realiseerde dat er iets in mij werd aangeraakt dat angstig was en ik daar liefde naar kon sturen, net zoals ik naar ieder ander doe die het nu moeilijk heeft. Langzaamaan kalmeerde de angst en nu slaap ik weer goed. Voelen kan ik hem nog wel. In mijn omgeving werken mensen samen met IC-artsen, die soms in tranen zijn van machteloosheid, vooral waar het om jongere doodzieke patiënten gaat. Mij wordt steeds met klem op het hart gedrukt om toch voorzichtig te zijn en mijn verantwoordelijkheid te nemen. Ik woon bovendien op een steenworp afstand van Heemstede, dat de meeste coronaslachtoffers telt van Noord-Holland. Een triest record. Toch kan ik vrij rustig en redelijk ontspannen met de situatie omgaan.          

Natuurlijk is het niet leuk dat ik mijn kinderen en kleinkinderen niet kan omhelzen, dat ik nu niet kan oppassen. Maar ik zie ze regelmatig, zij het op afstand, in de tuin. En ik kook of bak zo nu en dan iets lekkers om met ze te delen. Als we niet samen kunnen eten, dan maar zo! Mijn vriendinnen spreek ik via videobellen en gelukkig heb ik leuke buren, die ik met dit mooie weer vaak buiten zie. Vergeet ook het voordeel van een hond niet, waardoor je veel mensen tegenkomt. Ik zeg meestal goeiedag, ook al ken ik ze niet. De meesten groeten terug. Dat heeft zo’n bijzonder effect – landelijk, haast. Het geeft even een klein momentje van verbondenheid, van elkaar echt zien. En soms wisselen we een paar woorden.
Vanzelfsprekend mis ik mijn meditatielessen, al voel ik de verbondenheid met mijn mooie meditatiegroepje, ook als ik ze niet zie. Dat zit zo in mijn hart!

Mogelijkheden zien
Aan het begin van de corona ging ik opruimen - en ik was niet de enige. De vuilstort beleeft door het virus een topdrukte en de kringlooporganisaties worden overspoeld met kleding en spullen. Als journaliste schreef ik daar ooit een artikel over: als je je huis opruimt, ruim je ook je hoofd op. Een boeiend gegeven. Je reorganiseert als het ware je gedachten. Bovendien heeft rommel, in de zin van ‘troep’, een negatieve uitwerking. Niet dat ik zo netjes ben, maar af en toe heb ik zo’n bui. Daarom wilde ik een roeiapparaat, dat al jaren opgeklapt in een hoekje stond te verstoffen, via internet verkopen. Ik schreef een wervend stukje, zocht op hoe goed dat roeien voor je conditie was en probeerde het na al die tijd nog eens even. Missie mislukt: ik had mezelf overtuigd, het bleef… in het kader van de herwaardering! Nu train ik er iedere dag tien minuutjes op. Inmiddels ben ik al ver voorbij Zuid-Frankrijk geroeid, dichte grenzen of niet. En ik heb veel meer energie.
Ik kan aardig relativeren en de positieve kant van de dingen zien, de mogelijkheden ook. Meditatie helpt daarbij, die brengt rust en inzicht maar ook geluk, liefde en licht. Dat breng je zo ook weer in de wereld, want jouw energie beïnvloedt je omgeving. Negativiteit trekt je alleen maar naar beneden, maakt hopeloos, machteloos. Terwijl een positieve kijk er juist voor zorgt dat je op ideeën komt, stapjes kunt zetten, hoe klein ook. Zelf gebruik ik deze tijd om aan een boek te schrijven. Ik wil dat al zo lang, dus dit is een mooie kans.   

Er kan echt iets veranderen
Ik ben veel in de tuin bezig. Ik vind het fijn om samen te werken met de natuur, om te zien dat er veel insecten van meegenieten: vlinders, bijen, lieveheersbeestjes. En allerlei vogels. Ik ben gezegend met een oog voor detail, zie de schoonheid of humor ook in kleine dingen. Het fijne daarvan is, dat je niet veel nodig hebt om je vervuld te voelen.
Iets waar ik mij ook mee bezig houd, is zwerfvuil rapen. Voor de corona vaak op het strand, maar nu is het parkje in de buurt mijn ‘project’ geworden. Met name sigarettenpeuken zijn gemene vervuilers, omdat ze onder dat onschuldig ogende papiertje bestaan uit plastic, en naast chemicaliën ook zware metalen bevatten. Het parkje zelf is een plaatje, een mooi ontwerp van de befaamde landschapsarchitect Leonard Springer. De hoveniers van de gemeente hebben zelfs het gevoel dat ze daar in hun eigen tuin werken. Maar het trekt ook veel hangjongeren, jongens die zich in deze tijd natuurlijk flink vervelen. Ik ruimde en ruimde, maar op een bepaald moment werd ik zo moedeloos van alle troep, dat ik er niet meer heen wilde. Samen met mijn man had ik om acht uur ’s avonds nog opgeruimd en de volgende ochtend lag het weer vol blikjes, flessen, pizzadozen, plastic verpakkingen en honderden peuken. Maar toen bleek dat er meer mensen waren die opruimden! En dat anderen besloten om mee te gaan helpen als ze ons bezig zagen…  Op dat moment besloot ik om de jongens aan te spreken, ze uit te leggen dat die peuken gevaarlijk waren voor de vogels (dat komt aan) en dat zij nog langer met de Aarde moesten doen dan alleen vandaag. Ze beloofden stuk voor stuk om op te ruimen. Daarmee was het nog niet klaar, want degenen die pas kwamen als het donker was, vielen daarbuiten. Maar er verschenen handhavers die een oogje in het zeil beloofden te houden en ervoor zorgden dat de prullenbakken extra werden geleegd. De situatie is nu echt verbeterd! Zulke dingen laten zien, dat er wezenlijk iets kan veranderen.

Onbewuste stormen
Hoe het verder gaat na deze tijd en of er ook op grotere schaal definitief iets verandert, we zullen het zien. Terug naar het oude kan haast niet meer, al was het maar omdat er in de maatschappij van alles is ontwricht en omdat veel mensen zich duidelijker bewust zijn geworden van de waarde van de natuur, van onze Aarde. Hoe heerlijk die schonere lucht eigenlijk is. Het begint langzaam tot ze door te dringen en ik vind dat veelbelovend. Duurzaamheid wordt steeds hipper en uiteindelijk kan er een echte omslag komen. Nog niet zo lang geleden was yoga iets voor geitenwollensokkentypes. Kijk nu eens hoe gewoon het is… Zorgen voor onze Aarde, waar we allemaal graag langer mee willen doen dan vandaag, heeft prioriteit. Beter omgaan met de dieren, die in feite onze familie zijn, want ook wij zijn een stukje natuur.
Echte verandering komt van binnenuit, die hoef je niet af te dwingen. Als we eenmaal begrijpen hoe vernietigend we onbewust eigenlijk bezig waren, dan kunnen we niet meer terug. Dat wil je dan ook niet meer. Echte verandering komt op een breder niveau ook van onderaf. Die veroorzaakt een opwaartse beweging, waardoor er wel iets moet gaan verschuiven. Allemaal zijn wij een klein lichtje, allemaal hebben we invloed op onze omgeving en we steken zo andermans lichtje ook aan. Je hebt veel meer invloed dan je denkt. Vraag je af wat je nu echt wilt en luister naar je hart. Zo zie ik het, zo voelt het voor mij.
       
Ik zoek uit nieuwsgierigheid de symbolische betekenis op van het sterrenbeeld De Grote Beer, dat zich zo nadrukkelijk liet zien, vannacht. En dit vind ik: ‘De heldere ster in zijn staart is Benetnasch, die ons aanspoort om de onbewuste stormen te bedaren die in en buiten onszelf verwoesting aanrichten. Zet ze om in bewuste actie, in dienst van het Leven zelf. En bouw aan een nieuwe wereld…’ Yes, we can!

Aan het woord is: Hedy Koopman (47). Zij woont met haar man Marcel en twee dochters (15 en 13) in Lochem. Door het vele hersenletsel dat ze in haar leven heeft opgelopen, kan ze geen prikkels verdragen.

Voor mijn ziekte was ik altijd druk. Met mijn kinderen, werk als activiteitenbegeleidster in de zorg, huishouden. En toen moest ik als gevolg van mijn hersenletsel ‘terug naar af’. Ik heb rust in huis heel hard nodig om overeind te kunnen blijven. Ons 'gewone' gezinsleven was dus al ontzettend veranderd in vergelijking met de tijd dat ik nog alles kon.

Als gevolg van de lockdown is mijn prikkelarme huis ineens vol enthousiasme en gezelligheid door onze dochters die (logisch) hun draai opnieuw moeten vinden. Voor mij voelt dat als een polonaise die de hele dag om je bureau heen loopt met alle toeters en bellen die je maar kunt verzinnen erbij, en dan in standje aller hardst. Waarbij het de bedoeling is dat je dan rustig moet zien te blijven. Ook voor mijn man en dochters is het heel pittig met een vrouw en moeder die zomaar instabiel kan zijn.

Stille strijd
Je hoort nu vaak over het missen van sociale contacten, maar weinig over de (stille) strijd van gezinnen binnenshuis zoals de onze om deze plotselinge chaos zo rustig en (geestelijk) gezond mogelijk door te komen. Daarom vind ik het belangrijk mijn verhaal te doen. Er is ook een artikel over mij verschenen op Linda.nl.
Ik zeg wel eens: hoe langer 'lang leve de lol' buiten, hoe langer deze strijd in gezinnen binnenshuis is. Ja, wij zouden alle vier zo ongelooflijk blij zijn als het gewone leven met werk en school weer een beetje doorgang kan vinden.

Kleine avonturen
Met de ambulante zorg heb ik afgesproken dat ik nu mijn energie stop in alleen het voelen wat mij energie kost en waar ik energie van krijg. Dat voelen op zich is al veel voor mij. Dus ik hou het bij de simpele dingen in het leven. Dan hou ik energie over om bijvoorbeeld een klein spelletje te doen of 'gewoon' met elkaar te kunnen eten ‘s avonds.

Vaste prik is bijvoorbeeld dat ik met de fiets op pad te ga met onze hond Sella achter in de bak. Dan gaan we de bossen en weilanden in. Heerlijk. Ook wandel ik zeker vijf keer per dag een rondje met haar. Het is zó goed dat ze er is! Voor de kinderen is ze een vriendje om mee te spelen en te praten, maar ze 'leest' mij ook. Ben ik te chaotisch, dan gaat zij ook heen en weer lopen. Ben ik rustig, gaat zij ook liggen. Ze is een mooie spiegel. En een 'excuus' om even naar buiten te gaan op de drukke momenten. Daar komt meestal een mooi fotomoment uit dat ik direct even deel in de WhatsAppgroep van ons gezin, waarmee we elkaar de mooie tussendoormomenten laten zien. Ik vind het goed om te laten weten hoe mooi de wereld om me heen is en hoe ik daarvan kan genieten. Of om te laten weten waar ik nu weer beland ben.

Toen Sella laatst naast mijn fiets mee rende, was ze me te snel en vloog ik met de fiets uit de bocht tegen een molshoop aan. Die brak de snelheid, anders had ik tegen een boom gezeten. Misschien klungelig, roekeloos, dom, maar ik kan er zo om lachen dat iets simpels als een molshoop mij en die fiets kon tegenhouden. Heerlijk, die kleine avonturen.

Foto’s en video’s maken
Van foto’s en ook video’s maken hield ik altijd al. Zo nu en dan kan ik nog wat maken, maar zelfs dat is lastig. Dus ik zoek de middenweg. Het focussen door de camera is een mooie oefening om me te concentreren. Ik moet wel alles in de automatische stand maken, het handmatig instellen is te intensief voor me. Dat geldt ook voor het bewerken op de computer, dat is veel te inspannend voor mijn ogen en brein. Alle vormen van schermen triggeren migraine. Daarom zit ik ook weinig op sociale media. Foto’s maken snel duidelijk waar je mee bezig bent. De mooiste of fijnste momenten deel ik via Instagram of Facebook, om zo contact te houden met mijn sociale netwerk en niet iedereen per se apart te hoeven appen. De vele appjes die ik krijg, zijn ontzettend lief bedoeld, maar voor mij vaak te veel.

Als een kroelkip
Iets kleins waar ik veel bewuster van geniet dan eerst, zijn bloemen. Mijn dochter Cadine werkt in een bloemenzaak en neemt wel eens iets moois mee naar huis. Ik kan me erover verbazen hoe prachtig bloemen zijn. Ook scharrel ik graag in de tuin, ik ben net onze vroegere kroelkip. Mijn doel is vaak water geven, frambozen opbinden of een dood takje snoeien, maar intussen ben ik snel afgeleid door kleine, mooie, grappige dingen in de tuin. Of ik bedenk me dat het toch wel leuk is om ergens nog een plantje te poten, zaadjes op te scharrelen of te kijken of ergens nog tomaten willen groeien. En we hebben heerlijke plekken in de tuin om me rustig te kunnen terugtrekken. Een boek lezen gaat niet, hooguit een paar krantenkoppen. De letters gaan dansen en de inhoud blijft er niet in. Luisterboeken zijn daarom ideaal voor mij. Creatief bezig zijn vond ik ook altijd al heerlijk. Ik ben ook een heel eenvoudig haakwerk begonnen. Gewoon het zitten met een koptelefoon op en dan onder nadenken de herhalende, simpele handeling verrichten, dat is fijn.

De timer, mijn maatje
Ik zet steeds de timer, alles doe ik maximaal twintig minuten, anders glipt de tijd weg. Als ik mijn ritme kwijtraak en word geleefd door de adrenaline om me heen, dan word ik opgeslurpt. Dan doet mijn stopknop het niet meer, totdat ik knallende hoofdpijn heb of ontplof. Dat gebeurt helaas soms, ik ben er niet trots op, ik vind ik heel naar. De stand is nu 'rode magneet', dus ik stop, ik ga weer even liggen.

Spanjaarden zijn doorgaans echte gezelschapsmensen, er is geen feest dat ze niet vieren. En is er geen aanleiding voor een feest, dan verzinnen ze die. In die zin ben ik half Spaans: ik hou van af en toe feesten, maar van nature ben ik iemand die het liefst thuis is. Al voordat we te maken kregen met COVID-19, verveelde ik me nooit en verveeld voel ik me nog steeds niet. Daarom is de huidige verplichting om thuis te zijn voor mij geen straf.

Ik hou van me creatief uiten. Ik schilder bijvoorbeeld graag. Ik vind mijn werk er niet uitzien, maar ik vind het leuk om te doen, het ontspant me. Daarnaast studeer ik elke dag op het gebied van psychologie. Dat doe ik voor mijn eigen persoonlijke groei en om professioneel bij te leren. Ook doe ik wat aan yoga en krachttraining om fit te blijven. Daarnaast vind ik het heerlijk om films te kijken.

Geen volledige keuzevrijheid meer
Ook al hou ik van thuis zijn, het is een feit dat COVID-19 ons de volledige vrijheid heeft ontnomen om te kiezen wat ik wil doen. Het aparte is dat we veel dingen voor lief nemen, totdat een ‘stomme bug’ ons ineens tegenhoudt om de dingen te doen vanuit keuzevrijheid. Nu mis ik dat ik die had. En dat is een eyeopener voor mij. Deze reflectie houdt me bezig tijdens mijn dagelijkse wandeling met de honden. Ik ben bevoorrecht met een groot veld voor mijn huis, want vanwege de COVID-19-restricties mag ik niet verder dan een kilometer van mijn huis gaan. Ik beken dat ik die regel overtreed. Ik wandel verder, maar met angst, me verstoppend onder bomen, bang dat een patrouillerende drone of helikopter me betrapt. Ik heb dus geen werkelijke vrijheid meer. Ook al is er niemand in de buurt, ik mag me niet vrijuit bewegen buiten. Maar ja, als de Spaanse regering ons zou vertellen dat we ons wel wat vrijer zouden mogen bewegen, zoals in Nederland, zouden we dat ook werkelijk massaal doen, zo is de Spaanse mentaliteit. En dat kan niet. Als Spanjaarden hebben we het nodig regels en beperkingen opgelegd te krijgen, omdat we nog niet zo gek veel beschaving hebben.

Iedereen was op mijn verjaardag
Aan de andere kant waardeer ik de quarantaine om een aantal dingen. Ik was jarig op 16 april en al mijn vrienden waren er! Een aantal jaren geleden had ik ook vrienden uitgenodigd om te komen en had ik geen idee wie er daadwerkelijk zou verschijnen. Dit jaar vond ik dan ook ontzettend fijn. En ik hoefde niet iedereen te trakteren op een biertje, haha! Natuurlijk miste ik wel de knuffels en zoenen, maar die komen zeker nog wel.

Contact met familie en vrienden in het buitenland
Onze werkelijkheid is veranderd en onze manier van communiceren. Of het beter of slechter geworden is door COVID-19, dat wil ik in het midden laten. Maar het is wel dankzij deze tijd dat ik – via videobellen - sinds lange tijd weer eens echt face-to-face-contact had met Colette. Ik had er eerder niet eens bij stilgestaan elkaar via deze weg te spreken. We stuurden elkaar wel af en toe berichtjes via WhatsApp, Messenger of e-mail, maar dat was het ook. Precies hetzelfde gebeurde met vrienden in de Verenigde Staten. Ik heb een bericht naar ze verzonden dat ik had ingesproken via Messenger. Nu ik er zo over nadenk: kun je ook videogesprekken verzenden? Dat ga ik direct even uitproberen als ik deze tekst heb geschreven.

Persoonlijke issues aangaan
De quarantaine helpt me ook om te kijken naar een persoonlijk probleem dat ik al langere tijd van binnen voelde en dat ik in de waan van de dag nooit aanging. Ik dacht dat ik er geen tijd voor had. En eigenlijk was het vooral dat ik het verstopte door maar aldoor bezig te zijn. Ik vermeed het. Nu er tijd is, kan ik er niet langer omheen. Nou ja, dat zou wel kunnen, maar ik wil het aangaan. Ik vind het echt tijd om te reflecteren op de manier waarop ik leef, wat ik wil, hoe ik dat wil, waarom dezelfde struggle maar steeds terugkomt. ‘Dat wat je wilt tegenhouden, blijft bestaan. Dat wat je accepteert, zal je transformeren.’ De laatste paar dagen zie ik de dingen wat helderder. Ik verlang naar dingen die resoneren, die overeenkomen met mijn passie, waarden en principes. Zo heb ik ook te erkennen dat er dagen zijn die ik liever vergeet, maar die ik accepteer. Ik weet dat ze er ook bij horen, maar dat ze ook weer voorbijgaan. Eén ding is me heel duidelijk: ik ben verantwoordelijk voor mijn leven. Voor mijn beslissingen en acties. Ik heb wat minder fijne dingen gedaan in het verleden, dat geef ik toe. Maar ik geef mezelf er niet de schuld voor. Ik leef in het moment. Ik wil leren van wat ik niet zo best heb gedaan om een mooier persoon te worden. Ik zit in dat proces.

Blauwe of rode pil, welke kies je?
Dankjewel voor het initiatief van deze website, Colette. Ik wilde graag zelf schrijven om mijn gedachten en gevoel te ordenen. Daar heeft het me erg bij geholpen. Deze reflectie en emoties uiten heeft voor mij een doel: ik weet dat ik niet de enige ben die zijn of haar demonen aankijkt. Ik wil mensen graag aanmoedigen om henzelf te uiten. Want uiteindelijk zitten we allemaal in hetzelfde schuitje. Ik weet dat er mensen zijn in heel nare situaties. Mensen die bijvoorbeeld te maken hebben met problemen met hun partner en/of kinderen. Mensen met zorgen, onzekerheid, angsten, gevoel van onveiligheid, depressie. Tegelijkertijd is het de tijd om aan introspectie te doen en sterker uit deze quarantaine te komen. We kunnen er niet aan ontkomen, zo is het gewoon. Zoals in de film Matrix: wat kies je? De blauwe pil, waarmee je beslist hoe je dag eruitziet, of de rode pil, die je emoties met jou aan de haal laat gaan...

Medeleven voor naasten van overledenen
Nog een laatste gedachte voor alle mensen die een familielid hebben verloren aan COVID-19. Velen van hen kunnen niet persoonlijk afscheid nemen van hun geliefde. In het nieuws lees ik wat dat betreft veel onmacht, woede, boosheid en verdriet. Heel begrijpelijk. Mijn medeleven gaat uit daar iedereen die dit meemaakt.