Aan het woord is: Marcia van Vliet (56), zij is Rebalancing-therapeut in Bloemendaal. Ik heb altijd veel gehouden van individuele contacten, zowel in mijn werk als ook in mijn privéleven, en ben gewend om met mijn aandacht naar binnen te gaan en veel thuis te zijn. In die zin veranderde er in coronatijd niet veel voor mij. En ik liet me aanvankelijk niet meeslepen met de angstgolf die het virus met zich meebracht. Wel heb ik me via het nieuws proberen te verdiepen in wat het virus wereldwijd en ook in mijn persoonlijke contacten te betekenen heeft. Veilige basis Het hoort nou eenmaal bij een crisis dat we worden geconfronteerd met onze diepste angsten. Als onze vertrouwde manier van met onszelf en de wereld om ons heen ingrijpend aan het veranderen is, is het begrijpelijk dat we zoeken naar een veilige basis om dit te kunnen verwerken. Die veilige basis vond ik in mezelf door te ervaren hoe gemakkelijk ik me kon aanpassen aan de nieuwe situatie. En ook door de ruimte die er vrij kwam om te voelen wat belangrijk voor me is. Dat is het genieten van de stilte in de atmosfeer en in de natuur. Door alle tijdsdruk die wegviel, kon ik er mooie gesprekken met mijn vrienden voeren. Helderheid over de lockdown prettig Ik werd me bewust van de ernst van corona toen er iemand uit Noord-Brabant voor een sessie naar me toe zou komen. Zij zei zelf: ik kom uit een gebied waar corona ernstig heerst. Ik heb toen met collega's overlegd en besloten die afspraak uit te stellen tot een tijd waarin het wel weer volledig veilig kan. Ik wilde geen risico nemen voor het eventueel verspreiden van het coronavirus via de cliënt en/of via mij. Ik vond het een stuk overzichtelijker worden toen premier Rutte op 17 maart voor ons als gemeenschap het besluit nam over de anderhalve meter afstand tot elkaar en het thuisblijfbeleid. Doordat het helder was dat dit voor iedereen gold, hoefde ik niet na te denken over mogelijk kwetsbare cliënten en andersom hoefden zij zich niet af te vragen wie ik als andere cliënten voor hen had gehad. Die beslissing droeg daardoor voor mij ook bij aan een veilige basis. Ik besloot in overleg met mijn beroepsgenoten mijn praktijk tijdelijk te sluiten om onze veiligheid zo goed als mogelijk te beschermen voor dit ongrijpbare virus. Ook hoefde ik voor mijn privécontacten niet meer, zoals ik eerst van plan was, per persoon de overweging te maken of we elkaar wel of niet kunnen aanraken en omhelzen. Keerpunt in ons bewustzijn In het prille begin van de pandemie stuurde Colette me een artikel door dat als waarheid voor me voelde en me goed heeft ondersteund. Ik had al lange tijd het gevoel dat de balans ver was doorgeslagen naar het verkrijgen of in stand houden van materiële welstand. En dat we onze essentiële voedingsbronnen aan het uitputten zijn: onze bron van bestaan, de Aarde, en ook de wellevendheid naar elkaar toe. Ik denk dat de wereldwijde uitbraak van het virus ons wil laten zien wat en wie in ons leven werkelijk belangrijk is. Wat gaat voor alles? Dat zijn onze dierbaren. Als je ze dreigt te verliezen, besef je pas echt hoe belangrijk ze voor je zijn. En mensen die zelf erg ziek of vlak voor hun dood zijn, denken niet aan hun geld of materiële bezittingen. Op het sterfbed zeggen mensen hoe dankbaar ze zijn voor de liefde en zorgzaamheid van mensen om hen heen. Pas dan kan iemand zich overgeven aan het overgaan, aan het onbekende, de dood of nieuw leven… Een treffend voorbeeld daarvan hoorde ik van een vriendin wiens broer op de IC in coma aan de beademing lag. Hij was helemaal afgesloten van iedereen. Zelfs zijn vrouw die arts in dat ziekenhuis is, mocht niet bij hem komen. Ze heeft toen zijn lievelingsconcert aan hem laten horen op een recorder. Op de monitoren was te zien hoe zijn hartslag daar levendig op reageerde. Het geeft troost te weten dat iemand op een of andere manier welzeker aangeraakt kan worden, ook al is het contact niet tastbaar. De verzorgers verzorgen Ik hoop dat de ingrijpende veranderingen die het virus teweeggebracht heeft, in positieve zin doorbreken. Dat we moeder Aarde, die ons voedt, met eer behandelen en niet meer uitputten, zoals we deden. En dat we onszelf en elkaar beter verzorgen, ook innerlijk. Hopelijk krijgt alle verzorging in de wereld die we lange tijd onderschat hebben, nu ook blijvend de waardering die ze verdienen. Ik krijg er tranen van in mijn ogen als ik denk aan het verplegend personeel op IC's. Zij riskeren hun eigen gezondheid en die van hun gezinsleden om zich – ook met onderbetaling – met hart en ziel in te zetten om mensenlevens te redden. Ik denk niet dat salaris hun sterkste drijfveer is. Ik denk dat ze meer gebaat zijn bij het voelen dat er ook voor hen wordt gezorgd. Ik zou het goed vinden als er bijvoorbeeld een fonds komt waaruit alle IC-verplegers en aanverwanten een toelage krijgen die ze zelf mogen besteden om weer gevoed en aangevuld te worden. Naar eigen voorkeur te besteden, misschien aan een (doorbetaalde) rustperiode, een massage, of aan ondersteuning voor de traumatische ervaringen door liefdevolle aandacht en een gesprek. Dat zou ik vanuit mijn betrokkenheid en bevoegdheid als Rebalancing-therapeut wel willen geven, ook om de lange wachtlijsten in hulpvragen bij de GGZ te ontlasten. Zuiveringstijd Volgens het artikel is corona ook een zuiveringstijd. Ik herken dat. Ik neem mijn gedachten en gevoelens helderder waar. Ook is mijn gevoel voor mijn eigen waarheid krachtiger geworden en ik merk dat ik er bij wil zijn en blijven zoals het zich laat zien aan of in mij, ook al is het soms niet zoals ik het graag zou zien. Het betekent bijvoorbeeld dat sommige mensen dichterbij me zijn gekomen en dat ik aan de andere kant verwijdering merk van contacten die niet meer passen voor mij. Ik geloof niet zozeer in een breuk, want met elke gedachte die ik wijd aan een verloren contact, voel ik nog steeds de verbinding met diegene en mezelf. Ik vertrouw de tijd. Zoals de eerste regels van het gedicht Eb van Vasalis: 'Ik trek mij terug en wacht. Dit is de tijd die niet verloren gaat: Iedre minuut zet zich in toekomst om.' Mijn handen als instrument Wat is gebleven in de coronatijd en ook intenser is geworden omdat ik daar alle vrije tijd voor had, is het boetseren van het portret van mijn zoon Jasha. Ik heb een enorme interesse in kijken naar een gezicht, het waarnemen van een gelaatsuitdrukking en alle nuances, en dat heel precies doen, steeds weer opnieuw heel open en nieuwsgierig kijken en verkennen. Hoe zit dit, hoe zit dat? Heel leuk, het voelt als spelen. Daarom verveel ik me ook niet gauw. Ik ben dan helemaal in het moment, meditatief, wakker, levendig. Ik denk dan ook niet na hoe het moet worden. Ik neem steeds waar met mijn handen en voel dan: 'ja, dit is hem'. Alle tijd hebben voor dat waarnemen heeft me in deze tijd zo goed gedaan. Want het voelt als mijn opdracht in het leven om het eigene het speciale van zoals iemand is aan het licht te brengen wat er in essentie is. Iemands eigenheid is intiem. Daar dichtbij mogen zijn is zo wonderschoon. Mijn handen zijn daarbij mijn instrument, ook in mijn werk als Rebalancing-therapeut. Mijn zoon woont op kamers in Delft en bleef uit veiligheid daar. Gelukkig voelde hij heel dichtbij als ik bezig was met zijn portret. Toen ik het beeld in de mal had gegoten en ik het in het zonnetje in de tuin onder de uitbundige blauwe regen zag staan drogen, realiseerde ik me ineens dat ik precies negen maanden eraan bezig was geweest. Ik vond het een heel mooie symboliek, ook omdat ik het hem gaf voor zijn eenentwintigste verjaardag. We hadden elkaar ruim twee maanden niet gezien en na een begroeting was zijn eerste vraag: waar is het beeld? Hij vond het heel mooi, hij zag zichzelf erin, anderen trouwens ook. Ze voelen zijn innerlijke vastberadenheid in het beeld. Die eigenschap heeft hij altijd gehad en die heb ik bij hem opgevangen. En die is via mijn handen in het beeld terechtgekomen. Voor mijzelf is het bijzonder geweest zijn beeld te maken, omdat we samen mooie gesprekken hebben gevoerd als hij zat te poseren. Hij voelde heel dichtbij als hij poseerde en ik zo aandachtig naar hem mocht kijken. In coronatijd heb ik aan zijn beeld verder gewerkt met foto's. Voor mijn gevoel is onze gemeenschappelijke liefde uit het beeld tevoorschijn gekomen. Het heeft me erg veel plezier gegeven steeds dichter bij hem te zijn gekomen. En dat hij er zo goed uit is gekomen, geeft me zelfvertrouwen om meer portretten te gaan maken. Video Bekijk de video om te zien hoe het portret van mijn zoon is geworden:
1 Comment
Aan het woord is: Pieter Stierman (68), hij woont in Lelystad en is voorzitter van de stichting One Fine Day. In oktober vorig jaar ging ik als projectmanager bij ReumaNederland (voorheen Reumafonds genaamd) met pensioen. Ik wilde niet achter de beroemde geraniums gaan zitten. Dus toen ik werd benaderd om mijn kennis en kunde in te zetten voor een Lelystadse stichting, was ik snel overstag. Het toenmalig bestuur van de stichting One Fine Day zocht voor een nieuw te vormen dagelijks bestuur een voorzitter. Dat heb ik met veel plezier op mij genomen. Met name de doelstelling van de stichting om kinderen met een beperking een geweldige dag op het water te bezorgen, spreekt mij heel erg aan. Dagjes zeilen voor kinderen met een beperking One Fine Day organiseert vaartochten op het IJsselmeer en Markermeer voor kinderen van zes tot achttien jaar met een beperking of met een langdurige ziekte. Zij, en ook hun begeleiders zoals gezinsleden en verzorgers, kunnen door het buiten zijn een dagje ontspannen en even afstand nemen van de dagelijkse moeilijkheden. Ze varen mee op grote tweemasters zoals de Abel Tasman, de Bounty en de Hoop. Deze zeilboten maken deel uit van de historische vloot van Kampen en hebben als thuishaven Lelystad. Ze bieden plaats voor groepen van twaalf tot honderd kinderen met begeleiding. De kinderen krijgen opdrachten en als ze ertoe in staat zijn, mogen ze ook meehelpen met zeilen, de catering en aan het roer staan. De dagjes kunnen we organiseren dankzij de steun van vele donateurs en sponsors, en natuurlijk de vrijwilligers. De stichting One Fine Day bestaat al ruim twintig jaar en heeft in totaal al meer dan zesduizend kinderen een onvergetelijke dag bezorgd. Varen nu niet mogelijk Het zijn kwetsbare kinderen voor wie we de dagjes organiseren en de groepen zijn flink groot. Dus in coronatijd ligt het varen stil. Heel erg jammer, want het doet de kinderen en hun begeleiders altijd zo goed. Zoals een organisatie voor kinderen met onder meer autisme ons na afloop schreef in een bedankbrief: 'Er is al zo weinig voor onze kinderen en vaak zitten ze in een vergeethoekje. Toen we de uitnodiging kregen, werden we totaal overrompeld.' Ook de schippers en de andere vrijwilligers missen het. Met name de interactie tussen de bemanning van de schepen en de kinderen. Elke tocht is er weer veel gezelligheid en onbevangenheid, daar kijken we met zijn allen erg naar uit. Ondanks de crisis staan de werkzaamheden van het dagelijks bestuur niet op een laag pitje. Zoals het onderhoud van een schip dat als het stilligt gewoon doorgaat, gaat ook het onderhoud aan de stichting gewoon door. Denk aan het actualiseren van de website, het aanschaffen van een nieuw CRM-systeem en de blijvende zoektocht naar sponsoren en ook naar vrijwilligers. Zo zijn we momenteel naarstig op zoek naar een webmaster, een socialemedia-redacteur en een relatiebeheerder. Ik mis de (klein)kinderen Ondanks het feit dat ik mij niet hoef te vervelen, is door COVID-19 mijn wereld en die van de stichting wel veranderd. Zoals de schippers de kinderen missen, geldt dat voor mij ook. Daarnaast zie ik mijn vier kleinkinderen ook een stuk minder. Onze jongste kleindochter van vijf maanden zien we nu uit de verte en dat is een hard gelag. We weten dat we hierin als opa en oma niet alleen staan, er zijn meer mensen met dat probleem. Maar het blijft zuur. Vaststaat dat we in een sterk veranderende wereld leven. Het virus zal nog wel een hele tijd bij ons blijven en afhankelijk van de ontwikkeling van een vaccin of medicijn zullen we met een anderhalvemetersamenleving te maken hebben. Zoals onze Johan Cruyff ooit zei dat ieder nadeel ook zijn voordeel heeft, hoop ik dat we met name onze kijk op het milieu, economische waarden en de gezondheidszorg opnieuw tegen het licht houden en weer herontdekken dat we onze planeet toch wat beter moeten hoeden. Zee maakt mijn dag goed Als iemand met Schevenings bloed in de aderen heeft de zee altijd al een behoorlijke invloed op mij gehad. Ook in deze wat moeilijke tijd speelt dat een rol. Met name de schilderijen van Mesdag kunnen mijn dag weer goed maken als het soms wat onrustig in mijn hoofd is. Virtueel varen op zee rond de tijd van Oud Scheveningen van voor de oorlog is voor mij een rustmomentje. Gelukkig dat er zoiets als internet bestaat. Horizon afspeuren Ik vaar zelf op onze schepen een heel enkele keer mee, niet virtueel maar voor het echie. Ik word er altijd weer heel blij van als ik vanuit mijn werkkamer over het Markermeer kijk en een van onze grote zeilschepen voorbij zie varen. Nu is het erg rustig op het water. Het is een triest gezicht als ik al de prachtige zeilschepen stil langs de kade van de haven zie liggen zonder de gewoonlijke bedrijvigheid aan boord. Het is helaas nog onvoorspelbaar wanneer en hoe we weer kunnen gaan varen. Zoals onze schippers door hun kijker de horizon afspeuren voor een veilige vaart, zo speur ik de horizon af naar onze toekomst, wetende dat we uiteindelijk toch weer van een mooie zonsopkomst kunnen genieten. Aan het woord is: Celeste Neelen (60), zij woont 's zomers en 's winters in Oisterwijk en elk voor- en najaar in Epidavros, Griekenland. Daar heeft ze een retraitecentrum opgezet en in Nederland begeleidt zij mensen in hun persoonlijke en leiderschapsontwikkeling vanuit de organisatie Quinx. Daarnaast is zij mede-initiatiefnemer van het vluchtelingenproject Circles of Connection. De vraag hoe het met me gaat is niet eenduidig te beantwoorden. Persoonlijk voel ik me goed en ben ik blij met de ruimte die er komt voor nieuwe dingen. Tegelijk ben ik ook erg geraakt dat ik mijn moeder niet echt kan ontmoeten. En ik heb alle groepen moeten cancelen, wat ook voor mensen in Griekenland erg is, ik voel de compassie voor veel mensen die lijden. Een heel palet aan gevoelens. Voorjaar in Nederland, voor het eerst in tien jaar Mijn eigen cadeau voor mijn zestigste verjaardag was om in april een pelgrimstocht in Italië te maken. Begin maart dacht ik nog dat het zou lukken, maar ik zag mijn plannen toch in rook opgaan door corona. En in de huidige maand zou ik in Griekenland zijn, de groepen zaten allemaal vol. Nu zit ik voor het eerst in tien jaar in het voorjaar in Oisterwijk. De groepen voor juni in Griekenland heb ik ook moeten cancelen. Financieel nog geen drama voor mij, ik kan met weinig leven. En ik heb het vooruitzicht in september weer met groepen in Nederland en hopelijk Griekenland te kunnen werken. We hebben het programma al aangepast op anderhalve meter. Misschien ga ik in de zomer wel een paar weken naar Griekenland. Ik heb zelf niet zo'n angst om corona te krijgen. Ik houd me netjes aan de regels en ben nu veel op mezelf. Ik beperk de dagelijkse contacten door met één goede vriendin te gaan wandelen en voor de rest is er veel Zoom-contact. Haar hand vastpakken Dat ik nu in Nederland ben, is ook vanwege mijn moeder. Zij is 93 en heeft Alzheimer. Ze had steeds meer zorg nodig en woont sinds anderhalf jaar in een kleinschalige woonvoorziening. Ik ben blij dat ik er ben, want ze is in een maand erg achteruit gegaan, ik voel dat ze wel eens in de laatste maanden van haar leven kan zitten. Het is voor mijn moeder onmenselijk dat we niet naar haar toe mogen. Het liefst wil ik haar hand vastpakken. Ze herkent ons nog goed. En verstandelijk begrijpt ze wel waarom ik niet mag komen, maar ik moet het steeds weer uitleggen. Ze woont er op zich heel goed, maar nu voelt het als een gevangenis. We FaceTimen en dan vraagt ze vaak ‘wanneer kom je?’ en ‘hoe lang blijf ik nog hier?’ Velen vonden het erg niet naar de kapper te kunnen, maar ik vind dit erger. En er zijn mensen die vreselijk vereenzamen, die depressief worden en ophouden te eten. Ik heb even gedacht om een brief te sturen naar minister De Jonge. Maar ik dacht later: ik kan beter zorgen dat ik een afspraak weet te maken met de directeur van het verzorgingshuis over een manier om mijn moeder toch te kunnen opzoeken. Dat lukte, we mogen nu op tuinvisite komen. Ze mag natuurlijk wel met de mensen in huis gezamenlijk koffie drinken en spelletjes doen, maar dat doet ze niet meer. Ze denkt dat ze besmettelijk is, dat ze corona heeft. Haar energie is ook op, ze ligt veel op bed. Het vreemde aan de situatie schetste laatst een verzorgende. Ze zei me: 'jij mag je moeder niet opzoeken. Ik mag haar voor mijn werk wel geregeld aanraken, maar ik mag mijn eigen ouders niet bezoeken.' Pas als mijn moeder terminaal is zou ik haar wel mogen opzoeken. Ik vind dat de minister meer verantwoordelijkheid bij een verzorgingshuis en de mensen zelf kan leggen, het verzorgingshuis zou individuele afspraken over bezoek moeten kunnen maken. Meer investeren in testen en voorwaarden scheppen voor veilig bezoek in plaats van opsluiten. Blijvend ruimte voor de kunstenaar in mij Nu ik veel minder werk en weinig sociale contacten heb, krijgt de kunstenaar in mij meer ruimte. Voor mijn creativiteit had ik in de afgelopen acht jaar weinig tijd. Nu neem ik die serieus, dat is nieuw. Ik heb besloten drie dagen mijn focus te leggen op werk en de andere dagen te schilderen en schrijven. Op mijn website zie je een aantal schilderijen die ik maakte. Ik vind het ook fijn om thuis te zijn, te vertragen en verstillen. Dat zie ik als de gift van corona. Er is een stroom op gang gekomen in mijn creativiteit en ik wil er blijvend ruimte voor inbouwen in mijn leven. Toerisme als belangrijkste inkomstenbron ingestort De wereld is in twee maanden tijd ongekend veranderd. Wat niet klopt in de maatschappij, komt door corona aan de oppervlakte. Het brengt het beste, maar ook het slechtste in mensen omhoog. In het begin was iedereen erg solidair, mensen overstegen zichzelf. Maar nu keren we alweer wat terug naar de oude tijd, merk ik. Kijk naar de animo om te vliegen. Het zou zo goed zijn voor het milieu om blijvend minder het vliegtuig en de auto te nemen, de natuur komt nu echt tot haar recht. Ik ben daar over aan het nadenken in verband met mijn eigen activiteiten. Want mensen moeten het vliegtuig uit Nederland nemen om bij mij de programma's te volgen in Griekenland. Maar minder vliegen betekent minder werk voor mij daar. Ik ben er nog niet uit wat ik daarmee wil doen. Het nieuwe normaal begint alweer gewoner te worden. Ik voel me nog geprivilegieerd, ik kan wel even zonder geld, maar er zijn ook mensen die al hun financiële reserves kwijt zijn. Zeker in Griekenland. Het was net een beetje uit de crisis gekomen. Het land drijft op toerisme, maar in het voorjaar is er nu helemaal geen business en voor de zomer is het nog maar de vraag. Vandaag sprak ik met een bevriende taxichauffeur in Griekenland. Hij heeft van de staat eenmalig € 800 gekregen, maar hij heeft vrijwel geen ritten meer. Gezien de bezuinigingen in de zorg van de afgelopen jaren in de gezondheidszorg vreesde het land erg voor corona. Daarom gold er al snel een totale lockdown en werd het land afgesloten. Mensen mochten alleen de deur uit voor boodschappen onder voorwaarde dat ze er toestemming voor hadden. Gelukkig is door het snelle, ingrijpende handelen het dodental van corona wel vrij laag. In Epidavros, met circa 8.000 inwoners, is niemand besmet, er zijn maar een paar haarden in Griekenland. Beeldvorming over vluchtelingen veranderen Gelukkig is corona nog niet uitgebroken in de vluchtelingenkampen. Laten we hopen dat het zo blijft, want er is veelal geen stromend water om je handen te wassen en er is op het Griekse eiland Lesbos geloof ik maar één IC-bed bijvoorbeeld. In januari heb ik er voor de organisatie Because We Carry vrijwilligerswerk gedaan, in de kampen Kara Tepe en Moria. Met de groep van toen willen we dat er een nieuw verhaal en perspectief voor vluchtelingen komt. Het zouden gelukszoekers en criminelen zijn. Dat klopt zeker niet, de meesten zijn op de vlucht voor oorlog en geweld. Ik heb ze gezien, ook kinderen, oude mensen. Maar onbekend maakt onbemind. Dus we dachten: wat kunnen we daaraan doen? Hoe kunnen we eraan bijdragen dat er een voedingsbodem wordt gecreëerd dat vluchtelingen welkom zijn? Dat er een humane behandeling is en we uit het denken in ‘ons’ en ‘zij’ gaan. Verbinden met de vluchteling als mens We hebben Circles of Connection bedacht: we koppelen mensen uit Nederland en België aan vluchtelingen. We brengen mensen hier in contact met mensen daar, om dialoog en warme verbinding te ondersteunen, we willen een brug slaan tussen ‘ons’ en ’hen’. Daarbij willen we de mensen daar een stem, een gezicht geven. Door elkaar op een persoonlijker niveau te leren kennen, willen we een nieuw verhaal helpen creëren. Een verhaal over menselijke waardigheid en vriendelijkheid. Twee weken geleden zijn we met een pilotgroepje gestart van zes Nederlanders en zes mensen uit onder meer Afghanistan, Iran en Pakistan. Ik heb de eerste gesprekken met vluchtelingen gevoerd om het project te introduceren en te vragen of ze mee wilden doen. Het was heel ontroerend om te horen hoe ze het waarderen. Over twee weken willen we starten met een nieuwe groep. Ook willen we kijken of we een schoolklasje in Nederland aan een klasje daar kunnen koppelen en of we bekende Nederlanders een tijdje kunnen verbinden aan Circles of Connection. Je kunt op de hoogte blijven door de Facebookpagina te liken. Enorme tweedeling Koning Willem-Alexander zei in zijn speech dat we de tweedeling in de maatschappij nooit normaal moeten vinden. Maar kijk naar vluchtelingen: er is al een enorme tweedeling. Mensen leven in erbarmelijke omstandigheden. Zitten veel te lang vast op de eilanden, zonder basale voorzieningen, zonder menswaardige opvang. In het begin was er nog controle op mensen in nood met patrouilleboten, maar dat is een jaar of twee al afgeschaft en nu lopen mensen grote kans om op zee te verdrinken. Ik vind het bizar dat wij dat goed vinden. Griekenland en Italië roepen om hulp en het antwoord van Nederland is om geld te sturen en weg te kijken. Bang om stemmen te verliezen aan rechtse partijen en dat belangrijker te vinden dan de basisrechten van een medemens. Het antwoord van staatssecretaris Broekers-Knol op de vraag om alleenreizende kinderen op te nemen is daar weer een goed voorbeeld van. Ik hoop dat we niet teruggaan naar normaal, maar dat we er een betere wereld van maken. Meer vanuit verbinding en verbeelding, vanuit een gezond perspectief. |
Copyright © 2020