Leren vragen en ontvangen is een groeiproces

Aan het woord is: Baukje Bosma (80), zij woont zelfstandig.

---

Toen ik voor het eerst op televisie hoorde over corona in China, dacht ik 'ik geloof het wel'. Ik was nuchter. De eerste keer dat ik boodschappen ging doen en er ontsmettingsmiddel bij de boodschappenkarretjes kwam te staan, gebruikte ik dat ook, maar vooral omdat anderen dat deden. Het was de laatste keer dat ik zelf boodschappen deed. Ineens gingen mensen om me heen dat voor mij doen. Want ze zeiden 'wees voorzichtig, je behoort tot een kwetsbare groep'. Ik ben tachtig, maar heb de longinhoud van een negentigjarige. Ik adem zwaarder, heen en weer naar de keuken en ik ben bekaf. Tot mijn dertigste had ik astmatische bronchitis, mijn jeugd is erdoor verpest geweest. We zijn er ook voor verhuisd naar het Gooi, de boslucht was beter dan zeelucht. Ik ben er overheen gegroeid. Maar ik weet dus wat stikkende benauwdheid is.

Overeind gekrabbeld
Momenteel kan ik ook nog moeilijk lopen en fietsen. Als ik een blokje om haal, is het veel. Dat komt door een val. Op 10 november, twee dagen nadat ik tachtig werd, bleef ik met mijn hiel achter de drempel bij de voordeur haken en viel ik plat op mijn rug. Ik woon op de vierde etage, ik loop zestig treden tot mijn voordeur. Maar ik heb altijd gezegd: ik wil niet verhuizen, ik woon hier al drieënvijftig jaar, ze mogen me ooit gestrekt de deur uit dragen. Lag ik letterlijk gestrekt! Ik heb zo hard gelachen, ik dacht 'nu kun je gehaald worden, Baukje'. Maar ik krabbelde overeind. Net op dat moment stond de buurman voor m'n deur met koekjes. Hij wilde me nog feliciteren voor mijn verjaardag. Ik dacht 'waarom kom je precies nu?'. Want hij was altijd iemand voor wie ik altijd had klaargestaan, naar wie ik had geluisterd, maar andersom niet. Nou is hij doof, dus hij hoort ook de helft niet van wat je vertelt. In ieder geval had ik nu hulp nodig, ik liep krom van de pijn in mijn rug. Ik belde de dokter. Hij dacht aan een hersenbloeding en vroeg me naar het ziekenhuis te gaan. Ik belde Bas, een man die ik vorige zomer had leren kennen, hij bracht me erheen. Ik vertelde wat er was gebeurd en dat ik eigenlijk wel op 16 november mijn verjaardag wilde vieren. De dokter rolde met zijn ogen. Ik bleek zwaar gekneusde ribben te hebben en weken later bleek ik ook bekkenscheefstand te hebben. Dat is met manuele therapie over gegaan. Maar ik ben nog veel moe.

Blij met boodschappenbrengers
Ik ben erg blij dat mensen boodschappen voor me doen. Ik heb er wel erg aan moeten wennen, ik was altijd erg zelfstandig. Ik vraag soms ook hulp, dat vond ik in het begin super moeilijk. Maar mijn buurman van vijfendertig vindt het niks dat ik tussen mensen in een rij moet gaan staan in deze tijd. Daarom gaat hij voor mij naar de groenteboer, slager, supermarkt. Hij woont hier pas een jaar, maar hij doet het. Ontiegelijk lief. Hij is druk aan het klussen. Ik heb gezegd dat we naar een bloemenzaak gaan als zijn huis af is, dan gaan we bloemen en planten voor zijn huis uitzoeken, die krijgt hij als dank.
Mijn buurvrouw spreekt alleen Engels. Ik versta haar niet, maar ze komt eens per week nu met iets lekkers, soms soep, soms taart. Voorheen sprak ik haar nooit. En vrienden van mij houden vaak eten over en komen soms langs om me wat te brengen. Vandaag eet ik peen en uien, gisteren had ik zuurkool. Een slager uit de buurt bakt en braadt voor me, al jaren. Ik eet vlees dat ik nooit eerder heb gegeten, zoals rollade. De lekkerste dingen. Hij brengt altijd voor een aantal maaltijden, ik vries het in. Hij zegt dan 'maak het maar over' als ik het niet contant heb. Zo'n vertrouwen, heel fijn.
Een vriend die in Kijkduin woont, fietst elf kilometer naar hier om voor mij boodschappen te doen en dan weer elf terug. Terwijl ik op negenhonderd meter van de winkels woon. Hij doet alleen wel alle boodschappen bij de supermarkt. Hij heeft autisme en omdat hij zelf ook zijn brood in de supermarkt koopt, past het dan niet in zijn systeem om naar de bakker te gaan. Maar ik ben zo blij met zijn hulp.
Mijn boodschappenbrengers geef ik altijd koffie in mijn woonkamer. Dat kan ook prima. Normaal gesproken zit je toch ook niet op elkaars lip koffie te drinken?

Ik zeg meer wat ik voel en vind
Virus of geen virus, mijn leven gaat door. Ik kijk geen coronanieuws meer op televisie, ik zap dan meteen door, want het maakt je alleen maar bang. Verder denk ik: we zien wel, ik maak me niet zo druk. Misschien is het mijn relativerende inslag als geboren Friezin. Als ze roepen 'over een maand mag weer dit en dat', dan denk ik 'ach wel nee, dat is een zoethoudertje'. Ik heb veel dingen die in het leven om me heen gebeurden van tevoren geweten en mijn gevoel zegt dat de crisis in Nederland tot 16 maart duurt. Maar als je dat zou zeggen, zou je opstand krijgen, oorlog. Een lockdown tot 16 maart, dat pikt de Nederlander niet.
Ik had in mijn leven vaak helderziende momenten. Maar mensen werden vaak kwaad als ik ze ergens voor waarschuwde, bijvoorbeeld dat iemand van de trap zou vallen of dat iemand een ongelukkig huwelijk zou krijgen. Dus ik heb geleerd er mijn mond over te houden. Ook kwam het voor dat ik vreemde gezichten voor me zag. Later kwam ik die gezichten echt tegen. Dan zei ik 'hé wat leuk, daar bent u!' Mensen begrepen dat niet en zeiden 'wat bedoelt u?' Ik zei tegen mezelf 'kiezen op elkaar, Baukje, zeg het maar niet meer'. Maar inmiddels durf ik meer te zeggen wat ik voel en ook wat ik vind. Zo denk ik dat het na corona met alle overlijdens wereldwijd wat rustiger op straat wordt. Dat vind ik een goede ontwikkeling in deze tijd van overbevolking. Mensen krijgen meer leefruimte. Ik kan me de tijd van vroeger nog goed herinneren. Het mag wel dertig procent rustiger worden. Of ben ik nou fascistisch?
Ik vind het wel apart dat we als oudjes eerst allemaal thuis moesten blijven, omdat de verpleeghuizen vol zaten, we konden er alleen komen te wonen als we een medische oorzaak hadden. En nu wordt alles uit de kast gehaald om oudjes in leven te houden, nu zijn we ineens de kwetsbare groep. Terwijl er door de overlijdens plek zou kunnen komen in verpleeghuizen. Misschien reageer ik een beetje cru, maar zo zie ik het.

Mijn huidige opdracht in het leven
Ik heb vroeger in de thuiszorg gewerkt. Ik zag hoe ouderdomsverschijnselen je afhankelijk kunnen maken van anderen en heb sindsdien altijd gezegd: als je tachtig wordt, begint de ellende. Ik dacht ook: ik heb altijd veel sociaal werk gedaan, wat is de zin van mijn leven als ik tachtig ben? Nu ben ik zo oud. Dat heb ik dus nooit willen worden, maar ik heb het niet voor het zeggen. Daar kan ik wel om lachen. En nu weet ik de zin van mijn huidige leven ook wel: ik voer gesprekken. Ik luister naar mensen en ik geef advies als het mij gevraagd wordt. Zo zie ik ook dit gesprek met Colette. Het is nu mijn opdracht van het leven. En ook leren vragen aan een ander om bijvoorbeeld een brood voor me mee te nemen. Het lijkt iets kleins en ik heb er altijd overheen gewalst in mijn leven, doordat ik alles zelf heb moeten doen. Ik voelde me heel erg bezwaard om hulp te vragen, maar vind het eerlijk gezegd nu lekker dat ik zo verwend word. Ik denk trouwens niet dat buren en vrienden boodschappen blijven doen als corona voorbij is. Maar geven is makkelijker dan ontvangen. Leren vragen en ontvangen is een groeiproces in jezelf. Als je al eerder in je leven oefent met leren vragen, heb je veel voorsprong op mij. En, ook heel belangrijk, blijf lachen, minimaal eens per dag!

---