Aan het woord is: Jan-Jaap van Peperstraten (42), priester en pastoor in Alkmaar en een paar omliggende dorpen. En, zoals hij op zijn Twitteraccount schrijft, is hij hoopverlener. Ik ben een paar jaar actief op Twitter (@jjvpeperstraten) en ik blog. Mijn volgers vroegen of ik mijn diensten wilde gaan streamen toen ik ze niet meer in de kerk kon geven. Maar er werden diensten op televisie uitgezonden, dus ik vond het niet zo nodig. Toen de vragen een paar weken later nog bleven komen, heb ik m'n tanden op elkaar gezet en ben ik gaan hannesen met mijn mobiele telefoon. Nu geef ik een week of vier diensten via Facebook. Het is wat behelpen, maar voorziet in een behoefte, ik krijg er veel positieve reacties op. Mensen vinden het fijn wekelijks iets van de eigen kerk terug te zien. Doordat ik vanwege mijn activiteiten op sociale media breed publiek heb en veel opvang, juist ook in crisistijd, kan ik dicht bij de belevingswereld blijven. En ik spreek kort en deel mijn preek op in drieën met een rode draad, dat maakt het begrijpelijker. Ik vertel bijvoorbeeld over het Evangelie waarin Jezus zegt 'probeer je bezig te houden met de dag van vandaag, deze dag heeft genoeg aan eigen kwaad'. Het is nergens voor nodig om je druk te maken over wat er in de toekomst moet gebeuren. Zo hou je het behapbaar. Drukst met ziekenzalvingen en uitvaarten Het drukst ben ik in de laatste weken met ziekenzalvingen en uitvaarten. Alkmaar is niet het epicentrum van corona, maar we hebben wel te maken met ruim tweemaal zoveel overlijdens als gewoonlijk. In de afgelopen jaren heb ik honderden keren aan een sterfbed gestaan en uitvaartdiensten geleid. Elk sterfbed is verdrietig, er zijn weinig mooie sterfbedden. Ik ga er wel eens mopperend heen, maar ik kom nooit mopperend terug. Het is heel dankbaar om te doen. Dat doe ik in het moment, ik kan terugvallen op veel ervaring, pas achteraf denk ik er over na. Als iemand met corona te hard achteruit gegaan is en zalving niet meer mogelijk is, geef ik de absolutie (het vergeven van zonden) vanachter glas. Ligt iemand met corona op sterven en kan ik wel het sacrament geven, dan word ik ter bescherming eerst helemaal ingepakt en krijg ik een masker op. Dan ga ik een verzegelde kamer binnen, wetend dat er iemand ligt met een dodelijk virus. Ik laat dat besef volledig los en doe wat ik moet doen, ik wil het 'monster' er helemaal buiten laten. Ik houd het altijd kort aan een sterfbed, want doodgaan is erg vermoeiend. Nu moet ik de gebeden nog korter houden, omdat het met een masker veel moeilijker praten is. Ik krijg niet genoeg adem om lange zinnen uit te spreken én geconcentreerd te blijven. En normaliter ben ik in gewaad duidelijk aanwezig in mijn rol. Nu komt er zeg maar een marsmannetje binnen dat mompelt dat hij de pastoor is. Ik ben er nog niet uit hoe ik daar vorm aan kan geven. Dat is echt zoeken. Waardig afscheid in een halfuur De voorbereiding van een uitvaart moet nu vaak telefonisch gebeuren. Dat vind ik moeilijk, want het is vaak een emotioneel gesprek, zeker als iemand vrij snel na ziek worden is overleden. Bij een uitvaart mag alleen de naaste familie nu in de kerk zijn en de dienst mag maximaal een halfuur duren. Ervoor zorgen dat het in die beperkte tijd toch een mooi en waardig afscheid wordt, vraagt veel ervaring. Op basis van die ervaring kan ik snel schakelen. Ik zie snel wat ik kan schrappen en wat belangrijk is om op in te zoomen. We schakelden in het begin voor overleg ook wel telefonisch met collega's, want sommige vormen en gebeden konden we van elkaar overnemen. Maar ieder heeft ook een eigen stijl en smaak. Meestal schrijf ik gebeden toch zelf, omdat ik woorden van een ander vaak niet bij mij vind passen. Ik leg de nadruk toch nét ergens anders. Nieuwe dagplanning Door de coronatijd ziet mijn doordeweekse dag er heel anders uit. Normaal gesproken ging ik na het ochtendgebed de deur uit om in een omringende parochie een viering te verzorgen en bij te praten met diverse mensen. Zo hoor ik bijvoorbeeld bij wie het goed zou zijn als ik er eens langs zou gaan of even bel. 's Middags ging ik andere vieringen voorbereiden. En ik had één of twee uitvaarten per week. 's Avonds was ik aan het vergaderen. Ook nu sta ik om 7 uur op. De ochtend houd ik vrij voor studie. Mijn vak bijhouden heb ik de laatste vier jaar schandelijk laten liggen. Ik heb meters aan vakliteratuur door te nemen. Daar kom ik nu aan toe en ik ben er heel geconcentreerd mee bezig. Tussendoor kan ik worden opgeroepen voor een zalving of uitvaart. Als ik daarvoor word gebeld, valt alles uit m'n handen. 's Middags bereid ik vaak uitvaartvieringen voor. De vergaderingen zijn weggevallen, ik heb opeens vrije avonden. Ik kan me niet herinneren die veel gehad te hebben. Voor mijn plezier lees ik graag biografieën, niet alleen over geslaagde levens maar ook waar mensen flink in mislukken, ik vind dat troostrijk. Op Goodreads zet ik mijn boekrecensies. Een mooie vond ik bijvoorbeeld de biografie over de Engelse dichter Basil Bunting. Zorgen over weerbaarheid van mensen Ik maak me wel zorgen over de weerbaarheid van mensen in deze tijd. Door verhalen via via en op sociale media merk ik dat veel mensen labieler zijn dan normaal, de draad een beetje kwijt zijn. Ik spreek veel mensen die zich niet senang voelen, omdat ze niet zo productief zijn als normaal. Ik had voor mezelf in de eerste coronaweken gesteld dat het goed was als ik op vijftig procent draaide. Nu zit ik op zo'n zeventig procent en op een stijgende lijn. Ik leef bij de dag. Eerst was 28 april genoemd dat er versoepeling zou komen, toen 1 juni, maar ik zie de kerkdiensten dan eerlijk gezegd nog niet starten. Dus ik heb vooruitkijken helemaal losgelaten. En ik heb een nieuwe dagorde opgepakt. Voordat ik die dagplanning had, zat ik twee weken in een tijdsmoeras, een vormeloze tijd waar ik geen grip op had, ik merkte geen verschil meer tussen ochtend, middag en avond. Ik houd me nu zoveel mogelijk aan mijn dagorde, zodat ik kan terugkijken op een zinvolle dagbesteding. Dat raad ik anderen ook aan. Ik kan me wel goed voorstellen dat het voor jongere parochianen en mensen die ineens van honderdtwintig kilometer per uur naar complete stilstand in hun werk gaan, een moeilijke bocht is. Zeker als je gevoel van eigenwaarde afhangt van werk. Dat doet me denken aan de situatie van mensen die ernstig ziek worden en ineens alleen nog maar bestaan, zijn. Zij komen vaak terecht in een crisis van zingeving. Ze vragen dan “wat betekent mijn leven nog?” Voor die mensen ben ik beschikbaar. Die mensen zoeken ook contact. Controle loslaten Er zijn mensen die uren achtereen coronanieuws kijken en zich veel bezighouden met ziekte-, opname en sterftecijfers. Het is een normale houding om als betrokken burgers mee te kijken en onze mening te hebben. Maar in extreme situaties zoals nu kunnen we niet over de schouders van instanties meekijken en alles in detail volgen. De situatie wordt er niet beter van, we hebben geen grip op wat het virus doet. Die drang om controle te hebben moet je echt loslaten, anders gaat het je volledig beheersen. Ik heb het ook moeten doen. Dat ging makkelijker dan ik dacht. Wat ik zelf doe, daar heb ik controle over. Ik kan elke dag iets zinnigs doen voor een ander of voor mezelf. Daar word ik ook blijer van. Dat kan alleen als je je hoofd een beetje vrijhoudt. Als je in de afgrond blijft staren, ontzeg je jezelf die mogelijkheid. Ik krijg ook DM-berichtjes op Twitter van mensen die bang zijn, zich klem voelen, bang zijn voor complottheorieën rondom 5G of andere buitenissige ideeën. Ik snap het wel, ik wil het niet veroordelen. Maar als je de greep op jezelf kwijtraakt, kan het hard gaan. Behoefte aan zin en betekenis Ik bied verlichting. Ik los de situatie niet op, maar kan het wel draaglijker maken. Veel dingen gaan nu niet volgens plan en dan reageren sommige mensen heel primair. Daarmee leren omgaan vraagt veel geduld en ik neem de emoties waarmee ik geconfronteerd word niet persoonlijk. Dan is het voor mij te overzien. Want ik ben ook een mens, ik voel me niet anders dan anderen in deze sterk veranderde wereld. Ik kan er echter op een andere manier in staan omdat ik een professionele rol heb waarin ik altijd bezig ben met de gevoelens en het gedrag van de mensen om mij heen. Dat gezegd hebbende: ik ben soms ook van mijn à propos en heb nog geen volledig evenwicht gevonden. Ik stimuleer mensen om niet te veel over doemscenario's na te denken. Mensen hebben behoefte aan zin en betekenis. Als je het al gewend bent om te zien naar anderen en ook vanuit een optimistische houding kunt kijken naar mogelijkheden die je hebt, dan is in deze tijd leven iets gemakkelijker. Als je dat niet al doet, zijn bijvoorbeeld complottheorieën over 5G makkelijker te consumeren. Ook een complottheorie geeft een soort zin en betekenis, maar in negatieve zin, je leven wordt er niet beter van. Vijf fasen van rouw Ik heb erg het gevoel dat de irrationaliteit die we nu bij mensen zien, een vorm van rouwgedrag is. Ik herken de eerste drie van de vijf fasen van rouw die psychiater Elisabeth Kübler-Ross beschrijft. Het begint met ontkenning ('het is maar een griepje, dat gedoe allemaal', 'het verandert mijn leven niet, wat er ook gebeurt' of geloven in een wondermiddel tegen corona). De tweede fase is woede (corona is allemaal de schuld van...), gevolgd door de derde fase, marchanderen. Maar je kan niet onderhandelen met een virus. Die fases zijn allemaal tactieken om greep te krijgen op iets waar we geen greep op hebben. We zijn definitief dingen kwijt door deze coronatijd. We hebben overledenen, mensen krijgen gezondheidsproblemen, verliezen werk, of hun huis. Waar ik echt benauwd voor ben, is de vierde fase van rouw: depressie. Ik ben bang dat er wel eens velen het massaal kunnen gaan opgeven. Mensen die zich dan compleet verlamd voelen, niet meer hun bed uit komen vanwege rouw om het verlies van hun naasten, hun baan, toekomst, bedrijf. Ik heb graag ongelijk, maar zie het wel gebeuren. Dat gaat heel moeilijk zijn. Daar moeten we ons ook op voorbereiden. Want we kunnen pas verder als iedereen mee komt, iedereen moet weer perspectief krijgen. Dat vraagt om een collectief proces van de schouders eronder zetten. Een proces waarin we mensen niet meer afrekenen op de vraag of ze wel of geen succes hebben, zoals we dat hiervoor altijd hebben gedaan. Corona is iets dat je succes vernietigt ongeacht of je je wel of niet je best hebt gedaan. Ik hoop dat we in de toekomst anders om zullen gaan met zaken als succes of ongeluk. Dat je je je niet overbodig gaat voelen als je geen succes hebt, maar dat je voelt dat er altijd toe doet, dat je waardigheid niet ligt in wat je allemaal presteert. Als samenleving en als kerk is het van belang dat we een plek bieden voor iedereen, gewoon zoals je bent, juist ook als je depressief bent. Het gaat erom dat we ons niet op prestaties richten, want echt presteren doen nu alleen de mensen in de zorg, regering en andere vitale beroepen. Voor alle anderen geldt: hoe kan ik vanuit een positieve houding mijn leven en dat van anderen zo zinnig en waardevol mogelijk maken? En daar zul je ook van leren. De vijfde fase is de acceptatie. Verlies heeft dan een plek gekregen. Het litteken blijft, maar je kunt verder met leven. Er komen dingen voor ons verlies terug. Maar dan zijn we jaren verder. Over een aantal jaren kunnen we terugkijken hoe corona onze samenleving heeft veranderd. Er is de wereld voor en de wereld erna.
0 Comments
Aan het woord is: Natascha Beets (54), zij woont met haar man in Haarlem en werkt als managementassistent op een basisschool in Aerdenhout. Sinds de eerste nieuwsberichten over corona heb ik verschillende stadia doorlopen. Op het moment van de uitbraak in China dacht ik nog ‘wat een gedoe over een griepje, er gaan wel vaker mensen aan dood’. Toen echter het hele land platging, realiseerde ik me ‘jeetje mina, dat doen ze niet zomaar!’. Het kwam steeds dichterbij en uiteindelijk kwamen we terecht in een intelligente lockdown waarbij ook de school gesloten werd. Ik heb in de eerste weken veel radio geluisterd en op social media kwam ik allerlei verhalen en complottheorieën tegen. Omdat ik me niet mee wil laten zuigen in allerlei verhalen en zeker niet in angst, volg ik alleen nog het hoogstnoodzakelijke. In die eerste weken was het voor mij als hoogsensitief persoon ook behoorlijk heftig om naar buiten te gaan. Ik voelde de angst van anderen en kwam soms zelfs thuis met pijn op mijn borst. Ik heb inmiddels geleerd om me daar meer voor af te sluiten, onder meer door iedere morgen te mediteren. Ook heb ik een timer gezet waarmee ik mezelf ieder uur even herinner om een hartademhaling te doen en een healing prayer (mantra) op te zeggen. School als spinnende kat in het zonnetje In de eerste twee weken van de lockdown was alles in school erop gericht de lessen door te laten gaan. De leerkrachten en directie hebben keihard gewerkt om dat (digitaal) voor elkaar te krijgen. Voor mij leek er juist even minder te doen te zijn, wat nogal nutteloos aanvoelde. Totdat ik me bedacht dat er nog genoeg klussen lagen waar over het algemeen geen tijd of geld voor beschikbaar is. Ik ben schilderwerk in het schoolgebouw gaan doen, een aantal dingen die me al lang een doorn in het oog waren heb ik, met hier en daar wat hulp, opgeknapt. Onze facilitymanager – die negen scholen beheert – heeft deze tijd aangegrepen om de hele school van buiten te laten opknappen en schilderen. Het charmante oude gebouw ziet er nu uit als een spinnende kat in de zon, alles is weer mooi. Toen het lesgeven op afstand eenmaal liep, kwam ook mijn werk weer op gang. Sindsdien ben ik weer alle werkdagen bezig op school. Met driehonderdveertig kinderen en vijfentwintig medewerkers die er elke dag rondlopen, is er altijd veel energie in het gebouw, vaak prettig en soms ook vermoeiend. Nu is het, zonder telefoontjes, ad hoc werkzaamheden, collega’s, kinderen en allerlei onverwachte zaken veel rustiger. Daardoor werk ik efficiënter. Gelukkig ben ik niet helemaal alleen, de schilders en de conciërge zijn er natuurlijk ook aan het werk en zo nu en dan komt er een leerkracht langs. Onthaasten Ik werk nu meestal tot 16.00 uur, dus ik vertrek wat vroeger dan normaal. Dan kan ik op mijn gemak met de hond gaan wandelen en eten koken. Het is een luxe om wat vroeger te kunnen eten, dat past beter bij mijn natuurlijke ritme en heb ik nog de hele avond. Voor corona sportte ik tweemaal per week, bezocht ik wekelijks een vereniging en volgde ik een cursus op de hondenschool. Toen dat allemaal stil kwam te liggen, vond ik dat zalig! Vier dingen per week betekent ook vaak haasten en ik merk dat ik het heel fijn vind om dat niet te hoeven doen. Ik ben me dan ook aan het bezinnen hoe ik na de crisis door wil gaan. Wil ik al deze activiteiten nog wel? Wat mis ik inmiddels wel en wat mis ik niet? Ik merk dat ik gelukkiger ben als ik de rust opzoek, me laat leiden door wat ik in het moment nodig heb in plaats van mee te doen in de haastmodus van de maatschappij. Ook om spontaan te kunnen besluiten wat ik ga doen zonder rekening te houden met wat ‘moet’ ervaar ik als heel prettig. Wat deze tijd voor mij bevestigt, is dat ik een heel sterke innerlijke motivatie heb om dingen te ondernemen. Ik haal zowel blijdschap als lichtheid uit mijn binnenwereld, ik heb eigenlijk maar heel weinig prikkels van buitenaf nodig om gelukkig te zijn. Tekenen, in de tuin bezig zijn, met hondje de lente natuur in, klusjes doen. Het zijn de kleine dingen die me gelukkig maken en doordat we aan huis gekluisterd zijn realiseer ik me dat nog meer dan anders. Energiefrequentie verhogen Ook voel ik me nog dankbaarder voor alles dat mooi, goed en waar is in mijn leven. Onze liefdevolle relatie, de gezondheid van mij en mijn dierbaren, inkomen hebben, in Nederland wonen. Ik besef me dan hoe gezegend ik ben. Natuurlijk leef ik mee met degenen die het financieel moeilijk hebben, mensen die in hun eentje thuis zitten en zich eenzaam voelen, mensen die alleen moeten sterven of mensen die driehoog achter wonen en met stress wat betreft werk ook nog hun kinderen moeten lesgeven. Helaas kan ik niet zo veel doen om hen te helpen. Naar mijn idee is alles energie, dus als ik mijn energiefrequentie verhoog door gelukkig te zijn en de meditaties van de I AM Academy te doen, verhoog ik ook het algehele veld van energie. Ook daarom hou ik mijn focus op het positieve. Waar je je aandacht op richt groeit en gedachtekracht manifesteert. Ik denk echt dat we zo veel meer kunnen dan we denken. Daarom wil ik bij de lichtheid blijven en me niet te veel zorgen maken over hoe het verder moet met bijvoorbeeld de economie. Wat ik mis Ik mis het ‘echte’ contact met vrienden, dus ik videobel wat vaker met ze, het is fijn om zo het contact te houden. Heel soms wandel ik met iemand op gepaste afstand. Ook mis ik mijn moeder, ze was begin april jarig en we zijn niet bij haar op bezoek gegaan. Ze woont zelfstandig en maakt elke dag een wandeling, ze vermaakt zich gelukkig prima. Met mijn verjaardag gaan we, nu de regels wat versoepeld zijn wel even bij haar op bezoek. Zonder zoenen of knuffelen. Effect van social distancing Over zoenen en knuffelen gesproken: ik hoop echt dat er na deze social-distancingperiode één sociale omgangsvorm wordt gevonden om elkaar te begroeten. In ieder geval iets anders dan die drie (zeer oncharmante lucht)zoenen. Het is ongemakkelijk en ik heb er altijd moeite mee gehad. Ik krijg het al benauwd als ik naar een verjaardag moet, de hele kring zoenen of toch alleen maar een hand? Nu is ook de knuffel er de laatste jaren nog bijgekomen, wie wil wat? Eén zoen en een knuffel? Alleen een knuffel? Twee of drie zoenen? Heel sociaal lastig allemaal. Dus één begroeting graag en alleen met heel goede vrienden een lekkere knuffel. Die anderhalve meter is trouwens voor hooggevoeligen wel heel fijn, niemand die ongevraagd je aura binnen dendert. Meer ruimte voor creativiteit Ik ben allerlei nieuwe dingen aan het leren, dat vind ik heerlijk. Zo ben ik met online tutorials het programma Illustrator aan het leren zodat ik mijn eigen illustraties kan maken. Ook maak ik mezelf het programma Artrage eigen, een schilderprogramma. Vroeger wilde ik alleen maar tekenen, maar onder druk van mijn omgeving heb ik steeds andere werkrichtingen gekozen. Mijn werk op school is superleuk, ik krijg veel energie van de kinderen en vind het fijn om een regelmatig inkomen te hebben. Dus ik zou het niet willen missen. Mijn hart ligt in creativiteit en daar heb ik nu weer ruimte voor. Als mensen mijn tekeningen zien, zeggen ze vaak ‘Je moet er iets illustratie-achtigs mee doen!’. Ik zie wel, ik teken alleen maar omdat ik er blij van word. Zo maak ik bijvoorbeeld mijn eigen ansichtkaarten. Ook ga ik de meivakantie benutten om mijn portfoliowebsite weer op orde te maken. Moeten en willen we zo verder? Naar mijn gevoel legt corona dingen bloot. Mensen die zich al eenzaam voelden, voelen zich nog eenzamer. Stellen bij wie het al niet lekker liep vechten elkaar wellicht de tent uit. Corona vraagt mensen na te denken, hoe ze verder willen leven, hoe ze willen werken. Een pas op de plaats is weleens goed. Het is nodig de verbinding met jezelf te voelen nu je minder kunt rekenen op afleiding van buiten. Een crisis zorgt ervoor dat je eerlijk moet zijn. Wie ben je als er weinig te doen is? Wat blijft er over? Niets blijft verborgen. Ook zien we hoe de natuur opbloeit, hoe schoon de lucht is. Bij ons is het nu heerlijk rustig, doordat er weinig vliegtuigen over komen. Schiphol ligt hier om de hoek en het anders constante geraas en gerommel in de lucht is best heftig. De rust hoeft niet te wennen, ik zie nu al op tegen de heropening van Schiphol. De natuur komt ook op adem nu het rustiger is. De vraag ‘moeten en willen we op deze manier verder?’ geldt niet alleen op kleine maar ook op grote schaal. Ik hoop heel erg dat deze tijd de omslag wordt naar een duurzame economie. Natuurlijk wil ik niet dat mensen werkloos raken, ik hoop wel dat meer mensen voelen dat het ook allemaal wel wat minder kan. Wat langzamer, minder consumeren, minder prikkels. Ik deed er zelf ook aan mee hoor. Heb ik al die jurkjes in mijn kast wel nodig? Ik loop al weken rond in een spijkerbroek en fleece en ik voel me er niet minder gelukkig om... Aan het woord is: Annemarie van Tijen, zij woont met man en hond in Aerdenhout. Annemarie heeft een yogastudio in Haarlem, Je Bent Nu Hier, waar ze meditatielessen geeft en schrijft over dagelijkse belevenissen die ze deelt op Facebook en www.jebentnuhier.nl. Voor Diepinjehart.nl schreef zij de volgende tekst. ‘s Ochtends om kwart over vier stond ik in het donker in de tuin om naar de vallende sterren te kijken. Meteorenzwerm de Lyriden trok over. Ik keek omhoog en hield mijn adem in: de hemel was ongelofelijk helder en schitterde van de sterren, iets wat ik mij alleen uit het buitenland herinner, zoals de Sahara. Boven ons huis herkende ik duidelijk het steelpannetje van De Grote Beer. Vroeger geloofden mensen dat sterren gaatjes in het firmament waren, die ons het hemelse licht toonden, en ik overpeinsde juist hoe begrijpelijk dat was, toen er vanuit de verte opeens een zwaar, aanzwellend gebrom klonk. Een vliegtuig, net opgestegen van Schiphol, vloog laag over, met veel lichtjes en een rood knipperend lampje. Onder die eindeloze hemel realiseerde ik mij eens te meer de hoogmoed van de nietige mens, die denkt dat hij de natuur naar zijn hand kan zetten. En terwijl het lawaai zich verwijderde en de stilte terugkeerde, zag ik een vallende ster. En ik wist precies wat ik wilde wensen. Voorzichtig, maar wel ontspannen Dat we niet langer door konden gaan zoals we de afgelopen decennia deden, was wel duidelijk. Maar dat het een virus zou zijn waardoor de hele machine plotseling knarsend tot stilstand zou komen, dat zag ik niet aankomen. In eerste instantie was ik onrustig, rusteloos, ook. De angst en zorgen van zovelen lieten me niet onberoerd, al voelde ik die niet zozeer als een dreiging voor mij persoonlijk. Ik schrok ’s nachts vaak wakker en dan was ik bang. Tot ik mij realiseerde dat er iets in mij werd aangeraakt dat angstig was en ik daar liefde naar kon sturen, net zoals ik naar ieder ander doe die het nu moeilijk heeft. Langzaamaan kalmeerde de angst en nu slaap ik weer goed. Voelen kan ik hem nog wel. In mijn omgeving werken mensen samen met IC-artsen, die soms in tranen zijn van machteloosheid, vooral waar het om jongere doodzieke patiënten gaat. Mij wordt steeds met klem op het hart gedrukt om toch voorzichtig te zijn en mijn verantwoordelijkheid te nemen. Ik woon bovendien op een steenworp afstand van Heemstede, dat de meeste coronaslachtoffers telt van Noord-Holland. Een triest record. Toch kan ik vrij rustig en redelijk ontspannen met de situatie omgaan. Natuurlijk is het niet leuk dat ik mijn kinderen en kleinkinderen niet kan omhelzen, dat ik nu niet kan oppassen. Maar ik zie ze regelmatig, zij het op afstand, in de tuin. En ik kook of bak zo nu en dan iets lekkers om met ze te delen. Als we niet samen kunnen eten, dan maar zo! Mijn vriendinnen spreek ik via videobellen en gelukkig heb ik leuke buren, die ik met dit mooie weer vaak buiten zie. Vergeet ook het voordeel van een hond niet, waardoor je veel mensen tegenkomt. Ik zeg meestal goeiedag, ook al ken ik ze niet. De meesten groeten terug. Dat heeft zo’n bijzonder effect – landelijk, haast. Het geeft even een klein momentje van verbondenheid, van elkaar echt zien. En soms wisselen we een paar woorden. Vanzelfsprekend mis ik mijn meditatielessen, al voel ik de verbondenheid met mijn mooie meditatiegroepje, ook als ik ze niet zie. Dat zit zo in mijn hart! Mogelijkheden zien Aan het begin van de corona ging ik opruimen - en ik was niet de enige. De vuilstort beleeft door het virus een topdrukte en de kringlooporganisaties worden overspoeld met kleding en spullen. Als journaliste schreef ik daar ooit een artikel over: als je je huis opruimt, ruim je ook je hoofd op. Een boeiend gegeven. Je reorganiseert als het ware je gedachten. Bovendien heeft rommel, in de zin van ‘troep’, een negatieve uitwerking. Niet dat ik zo netjes ben, maar af en toe heb ik zo’n bui. Daarom wilde ik een roeiapparaat, dat al jaren opgeklapt in een hoekje stond te verstoffen, via internet verkopen. Ik schreef een wervend stukje, zocht op hoe goed dat roeien voor je conditie was en probeerde het na al die tijd nog eens even. Missie mislukt: ik had mezelf overtuigd, het bleef… in het kader van de herwaardering! Nu train ik er iedere dag tien minuutjes op. Inmiddels ben ik al ver voorbij Zuid-Frankrijk geroeid, dichte grenzen of niet. En ik heb veel meer energie. Ik kan aardig relativeren en de positieve kant van de dingen zien, de mogelijkheden ook. Meditatie helpt daarbij, die brengt rust en inzicht maar ook geluk, liefde en licht. Dat breng je zo ook weer in de wereld, want jouw energie beïnvloedt je omgeving. Negativiteit trekt je alleen maar naar beneden, maakt hopeloos, machteloos. Terwijl een positieve kijk er juist voor zorgt dat je op ideeën komt, stapjes kunt zetten, hoe klein ook. Zelf gebruik ik deze tijd om aan een boek te schrijven. Ik wil dat al zo lang, dus dit is een mooie kans. Er kan echt iets veranderen Ik ben veel in de tuin bezig. Ik vind het fijn om samen te werken met de natuur, om te zien dat er veel insecten van meegenieten: vlinders, bijen, lieveheersbeestjes. En allerlei vogels. Ik ben gezegend met een oog voor detail, zie de schoonheid of humor ook in kleine dingen. Het fijne daarvan is, dat je niet veel nodig hebt om je vervuld te voelen. Iets waar ik mij ook mee bezig houd, is zwerfvuil rapen. Voor de corona vaak op het strand, maar nu is het parkje in de buurt mijn ‘project’ geworden. Met name sigarettenpeuken zijn gemene vervuilers, omdat ze onder dat onschuldig ogende papiertje bestaan uit plastic, en naast chemicaliën ook zware metalen bevatten. Het parkje zelf is een plaatje, een mooi ontwerp van de befaamde landschapsarchitect Leonard Springer. De hoveniers van de gemeente hebben zelfs het gevoel dat ze daar in hun eigen tuin werken. Maar het trekt ook veel hangjongeren, jongens die zich in deze tijd natuurlijk flink vervelen. Ik ruimde en ruimde, maar op een bepaald moment werd ik zo moedeloos van alle troep, dat ik er niet meer heen wilde. Samen met mijn man had ik om acht uur ’s avonds nog opgeruimd en de volgende ochtend lag het weer vol blikjes, flessen, pizzadozen, plastic verpakkingen en honderden peuken. Maar toen bleek dat er meer mensen waren die opruimden! En dat anderen besloten om mee te gaan helpen als ze ons bezig zagen… Op dat moment besloot ik om de jongens aan te spreken, ze uit te leggen dat die peuken gevaarlijk waren voor de vogels (dat komt aan) en dat zij nog langer met de Aarde moesten doen dan alleen vandaag. Ze beloofden stuk voor stuk om op te ruimen. Daarmee was het nog niet klaar, want degenen die pas kwamen als het donker was, vielen daarbuiten. Maar er verschenen handhavers die een oogje in het zeil beloofden te houden en ervoor zorgden dat de prullenbakken extra werden geleegd. De situatie is nu echt verbeterd! Zulke dingen laten zien, dat er wezenlijk iets kan veranderen. Onbewuste stormen Hoe het verder gaat na deze tijd en of er ook op grotere schaal definitief iets verandert, we zullen het zien. Terug naar het oude kan haast niet meer, al was het maar omdat er in de maatschappij van alles is ontwricht en omdat veel mensen zich duidelijker bewust zijn geworden van de waarde van de natuur, van onze Aarde. Hoe heerlijk die schonere lucht eigenlijk is. Het begint langzaam tot ze door te dringen en ik vind dat veelbelovend. Duurzaamheid wordt steeds hipper en uiteindelijk kan er een echte omslag komen. Nog niet zo lang geleden was yoga iets voor geitenwollensokkentypes. Kijk nu eens hoe gewoon het is… Zorgen voor onze Aarde, waar we allemaal graag langer mee willen doen dan vandaag, heeft prioriteit. Beter omgaan met de dieren, die in feite onze familie zijn, want ook wij zijn een stukje natuur. Echte verandering komt van binnenuit, die hoef je niet af te dwingen. Als we eenmaal begrijpen hoe vernietigend we onbewust eigenlijk bezig waren, dan kunnen we niet meer terug. Dat wil je dan ook niet meer. Echte verandering komt op een breder niveau ook van onderaf. Die veroorzaakt een opwaartse beweging, waardoor er wel iets moet gaan verschuiven. Allemaal zijn wij een klein lichtje, allemaal hebben we invloed op onze omgeving en we steken zo andermans lichtje ook aan. Je hebt veel meer invloed dan je denkt. Vraag je af wat je nu echt wilt en luister naar je hart. Zo zie ik het, zo voelt het voor mij. Ik zoek uit nieuwsgierigheid de symbolische betekenis op van het sterrenbeeld De Grote Beer, dat zich zo nadrukkelijk liet zien, vannacht. En dit vind ik: ‘De heldere ster in zijn staart is Benetnasch, die ons aanspoort om de onbewuste stormen te bedaren die in en buiten onszelf verwoesting aanrichten. Zet ze om in bewuste actie, in dienst van het Leven zelf. En bouw aan een nieuwe wereld…’ Yes, we can! |
Copyright © 2020